 |
| 世界语教程 | Kurso de Esperanto | 魏以达、刘祖军 合编 |
La Dek-naŭa
Leciono
第十九课
【Tipaj frazoj】
1. La koko saltis sur la branĉon (tablon, seĝon).
| 2. |
Tranĉilo Freŝa aero Tiu afero |
estas |
mortiga. saniga. ĝojiga. |
3. Mi dankas al vi pro via helpo (libro, plumo).
| 4. |
La asocio Ili La akcidento |
okazigis |
kongreson. kunvenon. morton de tri homoj |
Teksto
La Koko kaj la Vulpo
Iumetene koko promenadis en arbaro. Li vidis arbegon kaj saltis sur ĝian branĉon.
Post momento aperis vulpo en la proksimo. Li serĉis ion por manĝi. Kiam li ekvidis la kokon supre en la arbego, li tre ĝojis kaj diris al si mem, "Tio estas mia matenmanĝo."
Por tio la vulpo iris al la arbego kaj diris,
"Bonan matenon, mia kara amiko. Kiel vi fartas?"
"Mi fartas tre bone, dankon," diris la koko. "Kiel vi fartas?"
"Bone, mi dankas vin. Ĉu vi scias, ke ĉiuj bestoj nuntempe fariĝas amikoj?" demandis la vulpo. "Hieraŭ nokte ni okazigis kunvenon. Ni interkonsentis, ke ni devas haltigi interbatalojn. Ekde nun, ĉiuj bestoj estas amikoj."
"Tio estas ĝojiga," diris la koko.
"Venu al mia hejmo. Ni prenu matenmanĝon kune."
"Bone," diris la koko. "Sed mi vidis hundon tie. Li direktiĝas ĉi tien. Ni invitu lin al la matenmanĝo kaj ni prenu matenmanĝon kune."
"Hundon?" demandis la vulpo. "Ĉu vi diris, ke vi vidas hundon? Do, ĝis revido!" Li ne volis matenmanĝi kune kun la hundo kaj rapide forkuris.
"Mia kara vulpo, kien vi iras?" demandis la koko. "Ĉu vi ne diris, ke ĉiuj bestoj estas amikoj? Kial vi timas la hundon?"
Vortoj (生词)
| salti 跳，跳跃 | freŝa 新鲜的 |
| branĉo 树枝 | aero 空气 |
| tranĉi 切，割 | morti 死 |
| asocio 协会 | timi 害怕 |
| kongreso 大会 | nova 新的 |
| akcidento 事故 | kunveno 会议 |
| vulpo 狐狸 | momento 一会儿，片刻 |
| promeni 散步 | aperi 出现 |
| supre （副）在上方 | konsenti 同意，答应 |
| ekde （介）从……开始 | preni 取，拿，取用 |
| hundo 狗 | inviti 邀请 |
| -il （接尾）表示工具 | |
【概说】
这一课继续讲解宾格用于动向的情况。如：La koko saltis sur la branĉon（那只公鸡跳上了树枝）。在sur, en, sub等介词后，可以用宾语表示动向。
比较：salti sur la branĉo（在树枝上跳）
salti sur la branĉon（跳上树枝）
kuri en la ĝardeno（在花园里跑）
kuri en la ĝardenon（跑进花园）
另外，接尾词-ig与一些词构成的形容词可以表示“令人……的”或“使……的”等意思。如：
morti——mortiga（致命的）
sani——saniga（有助于健康的）
ĝoja——ĝojiga（令人高兴的）
【句型与课文注释】
1. Tranĉilo estas mortiga: 刀子能致人于死地。
接尾词-il表示工具。tranĉi是“切割”之意，tranĉilo意为切割的工具，即刀子。又如：
skribi（写）——skribilo（笔）
labori（工作，劳动）——laborilo（劳动工具）
2. danki al vi pro via helpo: 感谢你的帮助。
这是表示感谢时常用的句型。al vi 表示向谁表示感谢；pro via helpo 表示感谢的内容或原因。又如：
Mi dankas al vi pro via plumo.（感谢你借了这支笔给我。）
其中al vi可以写位vin，如：
danki vin pro via libro（感谢你的书）
3. okazigi: 举行，使发生。这是 okazi 加-ig构成的词。
4. en la proksimo = proksime. 意为：在近处。
5. diri al si mem: 对自己说，自言自语。
其中副词mem用于强调反身代词si。
6. por tio: 为此；为了将那只公鸡吃掉。
7. nuntempe: 现在。
8. inter-konsentis: 达成协议，一致同意。
9. inter-batalo: 相互残杀。
10. ekde nun: 从现在开始。ekde 由ek + de构成。ek表示开始，de表示时间的起点。
11. preni matenmanĝon: 用早餐。
12. Hundon? 这是省略句，前面省略了 Ĉu vi diris...
13. Do, ĝis revido: 那么，再见吧！
Gramatiko
（语法）
时间状语的几种不同表达法
先请看下列三个句子：
Iutage li foriris.
Iutagon （或 Iun tagon) li foriris.
En iu tago li foriris.
三个句子一个意思：有一天（某天）他离去了。
三个句子中的时间状语是一样的，但使用的方法却各不相同。
又如：
Li restis momente.
Li restis momenton.
Li restis dum momento.
这三个句子也具有同样的意思：他呆了一会儿。但表示的方法也是各不相同。
又如：Li laboris tie sepjare.
Li laboris tie sep jarojn.
Li laboris tie dum sep jaroj.
这三个句子与前面三个句子的情况是相同的。
综上所述，一些表示时间的状语有三种形式：
1）副词形式；2）宾格形式；3）介词短语形式。这三种形式可以互换，但使用时须注意：
1）使用副词形式时，如有数词修饰，则必须连写构成合成词，如：Li laboris tie sepjare.
2）当这种有数词修饰的时间以宾格形式或介词短语形式出现时，不要忘了复数词尾。
3）表示时间的名词有其他形容词修饰时，如果这个名词以副词的形式出现，那么，这两部分也得合写在一起。如：iutage, 而不是 iu tage。
同义词
kunveno, kongreso
kunveno与kongreso都是“会议”的意思。但kunveno多用于小型的、非正式的会议。而kongreso则多指大型的、正是的、气氛较庄严并着重于政治或其他方面的专业会议。如：
Tiuj homoj okazigis sekretan kunvenon en la fabriko hieraŭ.（那些人昨天在厂里开了一个秘密会议。）
Hieraŭ nokte ni okazigis kunvenon.（昨天我们开了一个会。）
La Tutlanda Popola Kongreso（全国人民代表大会）
